• : info@in-social.gr

Το βαθύ αναχρονιστικό κράτος

Του Παναγιώτη Δουδωνή*

Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στη χθεσινή (14.3.2023) σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου δήλωσε πως «Ο αντίπαλός μας και εδώ, είναι το βαθύ κράτος του αναχρονισμού, το οποίο δυστυχώς στους σιδηροδρόμους μας έχει εκδηλωθεί με μεγαλύτερη ένταση ενδεχομένως απ’ ό,τι σε άλλους τομείς της δημόσιας διοίκησης»

Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να δούμε με μια πιο διεισδυτική ματιά ποιο είναι αυτό το αναχρονιστικό βαθύ κράτος στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Μητσοτάκης και ποιοι πρωταγωνίστησαν με τις πράξεις και παραλείψεις τους στη συγκεκριμένη περίπτωση. Γιατί μπροστά σε μια τέτοια πρωτοφανή τραγωδία, κόμματα, πολιτικοί και φορείς δημοσίου λόγου χρωστάμε τη διερεύνηση της αλήθειας και όχι συνθήματα βασισμένα σε αποσπασματικές και επιπόλαιες προσεγγίσεις που βολεύουν τη σημερινή κυβέρνηση.

Ας αρχίσουμε από το κύριο κυβερνητικό αφήγημα για το «ανθρώπινο λάθος» του σταθμάρχη. Πέρα από το αυταπόδεικτο γεγονός ότι τα συστήματα ασφαλείας υπάρχουν παγκοσμίως και θα έπρεπε να υπάρχουν στη συγκεκριμένη περίπτωση ακριβώς για να αντιμετωπίζουν το ανθρώπινο λάθος, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το πώς ο εν λόγω σταθμάρχης μετατάχθηκε στον ΟΣΕ έχοντας υπερβεί το νόμιμο όριο ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα, o ΟΣΕ είχε θέσει όριο ηλικίας τα 48 έτη για τη μετάταξη σε θέση σταθμάρχη. Το όριο αυτό περιγράφονταν στην πλατφόρμα της κινητικότητας στο apografi.gov.gr από τις 7 Απριλίου 2022 και το καταχώρησε στην πλατφόρμα αυτή ο αρμόδιος υπάλληλος της διεύθυνσης προσωπικού του ΟΣΕ – δεν υπήρξε εκεί δηλαδή κατά λάθος. Εξάλλου, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΣτΕ, η μετάταξη δημοσίου υπαλλήλου αναλύεται σε ταυτόχρονη απόλυση από μια θέση και διορισμό σε μια άλλη, και κατά συνέπεια λογίζεται ως οιονεί διορισμός, πράγμα που σημαίνει ότι ούτως ή άλλως θα έπρεπε να τηρηθούν τα όρια ηλικίας. Ο σταθμάρχης, στις 13 Απριλίου 2022 έκανε αίτηση, παρότι ως 59χρονος υπερέβαινε το νόμιμο όριο ηλικίας, σαν να γνώριζε, θα έλεγε κανείς, ότι καίτοι ήταν παράνομο, αυτό δε θα αποτελούσε κώλυμα τελικά για τη μετάταξή του.

Τις αιτήσεις μετάταξης εξετάζει τριμελής επιτροπή κινητικότητας, τα μέλη της οποίας τα ορίζει το ΔΣ του ΟΣΕ (το οποίο ορίζεται από την κυβέρνηση). Στις 17 Απριλίου λήγει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων στον Α΄ Κύκλο κινητικότητας (προθεσμία από τις 07/04/2022 μέχρι και τις 17/04/2022) και στις 25 Μάϊου 2022 η υπηρεσία του σταθμάρχη απαντά και ολοκληρώνεται η μετάταξη.  Πέντε μέρες μετά, στις 30 Μάϊου 2022, δημοσιεύεται η Υπουργική Απόφαση του Κ. Αχ. Καραμανλή με το νέο οργανόγραμμα του ΟΣΕ. Σε αυτήν δεν τίθεται όριο ηλικίας για τις μετατάξεις, αλλά αυτό δεν αφορά τον συγκεκριμένο σταθμάρχη μιας και η ΥΑ Καραμανλή εκδόθηκε αφότου είχε λήξει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων κινητικότητας. Αναδρομική ισχύς δεν μπορεί να υπάρχει αφού τροποποιεί ουσιωδώς τους όρους της κινητικότητας. Θα μπορούσε να ισχύει στον επόμενο κύκλο κινητικότητας.

Η ΝΔ ισχυρίζεται ότι δεν υπήρχε όριο ηλικίας, γιατί δεν προβλέπεται στην ΥΑ που εκδόθηκε όμως μεταγενέστερα της διαδικασίας κινητικότητας που ακολούθησε ο σταθμάρχης Λάρισας. Συνεπώς, τα ερωτήματα που εγείρονται για την παράνομη μετάταξη του σταθμάρχη είναι αναπάντητα και δε μπορούν να καλυφθούν από κυβερνητικά σοφίσματα που επιχειρούν να καλύψουν την αλήθεια (βλ. και σχετικές δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών, κ. Βορίδη).

Ας προχωρήσουμε όμως σε μια ακόμα έκφανση του «βαθέως αναχρονιστικού κράτους» που επίσης έχει τη σφραγίδα της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη και ακούει στο όνομα «διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ». Μια απλή ματιά στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας αρκεί για να αποδείξει πως βρίθει διορισμών κομματικών στελεχών της Νέας Δημοκρατίας. Στη θέση του επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ αρχικά τοποθετήθηκε ο κ. Χρόνης Ακριτίδης, υποψήφιος βουλευτής και πρώτος επιλαχών της ΝΔ στην Κοζάνη, για να τον διαδεχθεί μέχρι και λίγες μέρες μετά το δυστύχημα ο κ. Χρήστος Βίνης. Το βασικό του εχέγγυο για να καταλάβει αυτή τη θέση; Ήταν ένας από τους πενήντα που υπέγραψαν υπέρ της υποψηφιότητας του κ. Μητσοτάκη στις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ ως «εκπρόσωπος ΟΝΝΕΔ». Μετά δε το τραγικό δυστύχημα και την παραίτηση του κ. Βίνη, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος τοποθετήθηκε ο κ. Παληός, ήδη στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρίας και συνδικαλιστής της Νέας Δημοκρατίας στο ΤΕΕ.

Με λίγα λόγια, στην ΕΡΓΟΣΕ βρισκόμαστε μπροστά στην επιτομή όχι απλώς του κομματικού αλλά και του εσωκομματικά αρεστού κομματικού κράτους του κ. Μητσοτάκη. Δε μπορούμε να πούμε όμως ότι εκπλησσόμαστε, καθώς ήδη από την πρώτη στιγμή, το 2019 η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε δείξει σχετικά δείγματα γραφής με τον διορισμό των 111 διοικητών και αναπληρωτών διοικητών νοσοκομείων, με όργιο τοποθέτησης κομματικών ημέτερων, μεταξύ των οποίων και του περίφημου 80χρονου πολιτευτή, που έσπευσε μέσα στη γενικότερη κατακραυγή να παραιτηθεί.

Και ποια είναι η απάντηση της κυβέρνησης σε όλα αυτά; Επί της ουσίας τίποτα, επί της επικοινωνίας μισόλογα, πως αν είχαμε αξιολόγηση όλα αυτά δε θα είχαν συμβεί. Τι έχει κάνει όμως η Νέα Δημοκρατία και σε αυτή την κατεύθυνση; Ποια διαδικασία της αξιολόγησης μπορεί να υπάρξει, τη στιγμή που απουσιάζει οποιαδήποτε ρύθμιση για το ζήτημα της επιλογής προϊσταμένων, η οποία γίνεται κατά κύριο λόγο με ανάθεση ή τοποθετήσεις μετακλητών και όχι με κρίσεις; Θα αξιολογεί τον μόνιμο υπάλληλο ο μετακλητός σύμβουλος του υπουργού; Το 40% των προϊσταμένων στο Δημόσιο – ειδικά οι τμηματάρχες και λιγότερο οι Διευθυντές – είναι τοποθετημένοι με ανάθεση. Δηλαδή δεν έχουν κριθεί για τη θέση ευθύνης που κατέχουν. Αυτοί θα κρίνουν τώρα όλους τους άλλους;

Ο γράφων θα μπορούσε να συνεχίσει φέρνοντας παρόμοια παραδείγματα για πολύ ακόμα. Αρκείται ωστόσο σε αυτά και αντί άλλου σχολίου καταλήγει: Ο αντίπαλός μας και εδώ, είναι το βαθύ κράτος του αναχρονισμού του κ. Μητσοτάκη, το οποίο στους σιδηροδρόμους μας έχει εκδηλωθεί με την ίδια ένταση που έχει και σε όλους τους άλλους τομείς της δημόσιας διοίκησης.

Παναγιώτης Δουδωνής είναι Γραμματέας Πολιτικού Σχεδιασμού ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Δρ  Συνταγματικού Δικαίου Πανεπιστημίου Οξφόρδης, Lecturer in Law, Oriel College, University of Oxford. ΤΟ άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο kreport.gr 15.03.2023

Share :

Post a Comment