Tου Χρήστου Αβδελλά*

Παρά τη φημολογία των τελευταίων εβδομάδων για αλλαγές στον τρόπο εκλογής των Ελλήνων ευρωβουλευτών στις επικείμενες Ευρωεκλογές (6-9 Ιουνίου 2024), ο Έλληνας Πρωθυπουργός ανακοίνωσε, στις  30 Νοεμβρίου, ότι θα δοθεί η δυνατότητα της επιστολικής ψήφου για τις Ευρωεκλογές και όλη η χώρα θα είναι μια ενιαία περιφέρεια με σταυρό. Σίγουρα, πρόκειται για μια θετική εξέλιξη, η οποία στοχεύει στη διεύρυνση του εκλογικού σώματος, διευκολύνοντας ομάδες πολιτών να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία.

Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι αν αρκεί από μόνη της αυτή η κίνηση για να ενισχύσει το θεσμό των Ευρωεκλογών και να αναβαθμίσει την εκπροσώπηση της Ελλάδας στο μόνο άμεσα εκλεγμένο θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Υπενθυμίζω ότι, παρά το γεγονός ότι ο Έλληνας επίτροπος βρίσκεται, για πρώτη φορά, στη θέση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός θεωρείται από τους πλέον ισχυρούς σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η εκπροσώπηση της χώρας εντός του Ευρωκοινοβουλίου δε βιώνει τις καλύτερές της ημέρες. Ενδεικτικά αναφέρω ότι από τους 21 Έλληνες ευρωβουλευτές, που εξελέγησαν το 2019, οι 12, είτε έχουν παραιτηθεί, είτε έχουν ανεξαρτητοποιηθεί, ενώ έχει αρθεί η ασυλία 5 Ελλήνων ευρωβουλευτών.

Μέχρι και το 2009, οι Ευρωεκλογές στην Ελλάδα γίνονταν με κομματικές λίστες υποψηφίων. Χωρίς σταυρό. Μια διαδικασία, η οποία δυστυχώς κατέληξε, σε πολύ μεγάλο βαθμό, σε υποψήφιους, που πήγαιναν στις Βρυξέλλες είτε για μια τιμητική πολιτική αποστρατεία, είτε για να μην “ενοχλούν” τις κομματικές ηγεσίες. Και μια διαδικασία που οδήγησε σταδιακά σε αρκετά υψηλά επίπεδα αποχής.

Το 2014, η τότε κυβέρνηση άλλαξε το εκλογικό σύστημα, αντικαθιστώντας τη λίστα με το σταυρό προτίμησης. Μια κίνηση που είχε ως στόχο να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον του εκλογικού σώματος για τις Ευρωεκλογές αλλά και να συσπειρώσει τα κόμματα γύρω από υποψηφιότητες που λόγω των νέων συνθηκών κινητοποιήθηκαν κυνηγώντας το σταυρό. Δυστυχώς, όμως, οι “σελέμπριτις”, ηθοποιοί, αθλητές και δημοσιογράφοι, που ευνοήθηκαν από την πανελλαδική αναγνωρισιμότητά τους και μπήκαν στην Ευρωβουλή, δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν σε κρίσιμα ζητήματα όπως η οικονομία, το μεταναστευτικό και η ενεργειακή κρίση, μεταξύ άλλων.

Και φτάνουμε στο σήμερα. Η συζήτηση των προηγούμενων εβδομάδων περί αλλαγών στο εκλογικό σύστημα έδειξε ότι οι κομματικές ηγεσίες έχουν αντιληφθεί ότι η εκπροσώπηση της Ελλάδας στις Βρυξέλλες χωλαίνει. Έχει γίνει πλέον σαφές ότι οι Ευρωεκλογές δεν είναι ούτε εκλογές δεύτερης κατηγορίας, ούτε μια ακόμα ευκαιρία για τα κόμματα να κάνουν καταμέτρηση δυνάμεων. Ο ρόλος του Ευρωκοινοβουλίου στη νομοθετική διαδικασία αναβαθμίζεται συνεχώς και ως εκ τούτου στόχος της Ελλάδας οφείλει να είναι η συγκρότηση ισχυρών ομάδων εκπροσώπησης εντός του Ευρωκοινοβουλίου που θα έχουν την πολιτική επάρκεια να διαχειριστούν θέματα όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Ίσως θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα αρκετών κρατών μελών της Ε.Ε., επιλέγοντας έμπειρους και ενεργούς πολιτικούς με ισχυρή πολιτική και κοινωνική επιρροή. Τόσο στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο, όσο και στις πιο πρόσφατες, στα έδρανα του Ευρωκοινοβουλίου έχουν καθίσει πρώην Ευρωπαίοι επίτροποι, πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί, αλλά και ενεργοί πολίτες με συγκεκριμένη πολιτικοκοινωνική ατζέντα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις δε, που οι παραπάνω πλαισιώνονται από συναδέλφους τους με εμπειρία στα Ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, διασφαλίζοντας την απαραίτητη κοινοβουλευτική και πολιτική συνέχεια.

Συνοψίζοντας, οι επικείμενες Ευρωεκλογές θα είναι η πέμπτη κατά σειρά εκλογική διαδικασία σε λιγότερες από 400 ημέρες. Η κόπωση του εκλογικού σώματος είναι δεδομένη, με αποκορύφωμα το ποσοστό συμμετοχής στο β’ γύρο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών. Είναι θέμα της κυβέρνησης αλλά και των κομμάτων να στείλουν το εκλογικό σώμα στις κάλπες του Ιουνίου, προσφέροντας σοβαρές πολιτικές επιλογές στα ευρωψηφοδέλτιά τους και προωθώντας – επιτέλους – μια Ευρωπαϊκή ατζέντα.

*Ο Χρήστος Αβδελλάς είναι εκλεγμένος Σύμβουλος, Α’ Δημοτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Σύμβουλος Ευρωπαϊκών Πολιτικών & Στέλεχος Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην σελίδα theopinion.gr 06.12.2023