• : info@in-social.gr

Ευκαιρία για ολοκληρωμένη ανασυγκρότηση της ελληνικής βιομηχανίας

Του Γιώργου Δουκίδη*

Στην Ευρώπη έχει ξεκινήσει μια σοβαρή συζήτηση για αναβάθμιση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ως απάντηση της στρατηγικής «Inflation Reduction Act» των ΗΠΑ για πράσινες ενισχύσεις που είχε ως  στόχο βέβαια την ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής τους. Πάρα τις αρχικές αμφιταλαντεύσεις το ευρωπαϊκό σχέδιο περιλαμβάνει περισσότερες κρατικές ενισχύσεις σε σημαντικούς κλάδους, υποστήριξη της βιομηχανίας στην ενεργειακή μετάβαση, τοπική παραγωγή στρατηγικών πρώτων υλών, σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές για ψηφιακό μετασχηματισμό και προετοιμασία του αναγκαίου εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικό.

Παρ ότι τα μέτρα δεν θεωρούνται αρκετά, έχουν πυροδοτήσει πολλές συζητήσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στο πως θα μπορέσουν οι χώρες μέλη της ΕΕ να ενισχύσουν και αναπτύξουν περαιτέρω τις τοπικές βιομηχανίες τους στα πλαίσια της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας. Άρα είναι  αναγκαίο στη μεγάλη αυτή αναπτυξιακή ευκαιρία, να αναπτύξουμε και υλοποιήσουμε το δικό μας εθνικό σχέδιο προωθώντας θέσεις με βάση τα πλεονεκτήματα και ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας και υλοποιώντας το εθνικό στόχο ώστε μέχρι το 2030 η βιομηχανία να αποτελεί το 15% του ΑΕΠ.

Στο άρθρο αυτό προτείνονται πέντε στρατηγικές.

Πρώτη: Συμμετοχή στις αλυσίδες εφοδιασμού των στρατηγικών ευρωπαϊκών κλάδων. Έχουν ήδη ανακοινωθεί κάποιοι κλάδοι που θα δοθεί η έμφαση και σχετίζονται μερικώς με τη Γαλλική και Γερμανική τεχνολογική υπεροχή. Η αξιοποίηση της τοπικής παραγωγής μας μπορεί να γίνει στα τρία στάδια εφοδιασμού: πρώτες ύλες, ημι-έτοιμα προϊόντα και τελικά προϊόντα. Η έμφαση όμως να δοθεί στα πρώτα δυο στάδια λαμβάνοντας υπόψη το πλούσιο υπέδαφος της χώρας και τις υπάρχουσες ποιοτικές εξαγωγικές παραγωγικές μονάδες.

Δεύτερη: Περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγικών παραγωγικών κλάδων. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες προωθούν συγκεκριμένους παραγωγικούς κλάδους που έχουν στρατηγικό πλεονέκτημα και εξάγουν σημαντικά ποσοστά της παραγωγής τους. Στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον δέκα τέτοιοι κλάδοι (για παράδειγμα τρόφιμα, φάρμακα, αλουμίνιο, χημικά, μέταλλα, ιχθυοκαλλιέργειες) και θα πρέπει να ενισχύσουμε τους εθνικούς αυτούς πρωταθλητές με την επίλυση χρονιζόντων προβλημάτων (π.χ. κόστος ενέργειας, γραφειοκρατία και πολυνομία) τους αλλά και να προβλεφθούν η ένταξη τους στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς ενίσχυσης.

Τρίτη: Μακροπρόθεσμη έμφαση στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας. Το μέλλον της διεθνούς βιομηχανικής ανάπτυξης  βασίζεται στις νέες τεχνολογίες, όπου η Ελλάδα έχει σχεδόν μηδενική συμμετοχή. Άρα σε αυτούς τους αναδυόμενους κλάδους (ρομποτική, πράσινη ενέργεια, μικρό-τεχνολογία, νέα υλικά, βιοτεχνολογία κλπ) θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη σοβαρή έρευνα και τεχνολογία, στην αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, στη δημιουργία διεθνώς πιστοποιημένων τελικών προϊόντων και στο αναγκαίο επιστημονικό και παραγωγικό ανθρώπινο δυναμικό.

Τέταρτη: Άμεση καταπολέμηση αθέμιτων εθνικών εμπορικών πολιτικών. Γειτονικές στην Ευρώπη χώρες, από Ασία και Αφρική, έχουν ενισχύσει σημαντικά τη βιομηχανική τους βάση τα τελευταία χρόνια αυξάνοντας τις εξαγωγές τους στις ευρωπαϊκές χώρες σε βάρος των ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Υπάρχουν  καταγγελίες για αθέμιτες βιομηχανίες/εμπορικές πρακτικές σε αυτές τις χώρες, πάρα τις διεθνείς συμβάσεις που έχουν υπογράψει με τη ΕΕ, όπως καθολικές κρατικές ενισχύσεις, αγορές πρώτων υλών εκτός των γνωστών πρακτικών και δομών του διεθνούς εμπορίου, παράνομη αναγνώριση προϊόντων τρίτων χωρών ως τοπικώς παραγόμενων για να έχουν τα πλεονεκτήματα εξαγωγής στην ΕΕ. Άρα χρειάζονται ευρωπαϊκοί μηχανισμοί, σε αρμονία με τις εθνικές κυβερνήσεις που θίγονται πρωτίστως, για να δρουν άμεσα και δραστικά για αντιμετώπιση των εκφυλιστικών αυτών επιχειρηματικών φαινομένων.

Πέμπτη: Έμφαση στις μικρομεσαίες ανταγωνιστικές παραγωγικές επιχειρήσεις. Πάνω από το 99% της ελληνικής βιομηχανίας εμπίπτουν στη κατηγορία των ΜΜΕ αφού έχουν κάτω των 250 εργαζομένων και εξαιρούνται εν πολύς από τις απαγορεύσεις των κρατικών ενισχύσεων. Η προτεινόμενη όμως ευρωπαϊκή στρατηγική αναμένεται να απελευθερώσει τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να συμπεριλάβει και τις πολύ μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Άρα θα πρέπει να απαιτηθούν έξυπνες ενισχύσεις για τις μικρό-μεσαίες σε μέγεθος βιομηχανίες, με καινοτόμα όμως προϊόντα και εξαγωγικό προσανατολισμό, που είναι και πιο ευάλωτες σε μελλοντικές κρίσεις.

Τα πρώτα δείγματα του ευρωπαϊκού σχεδίου αναδεικνύουν μια χαλαρή αντίδραση, χωρίς γενναίες χρηματοδοτήσεις και δράσεις μάλλον ιδιαίτερα φιλικές προς τις μεγάλες βιομηχανικές ευρωπαϊκές χώρες. Παρ όλα αυτά, οι αναλογούσες επιδοτήσεις για τη χώρα μας θα εισρεύσουν, το ζητούμενο είναι να συνδυαστούν με στοχευμένες παραγωγικές στρατηγικές για να έχουμε βέλτιστα πολλαπλασιαστικά οφέλη στην εθνική οικονομία.

*Ο  Γεώργιος Ι. Δουκίδης είναι καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο kreport.gr

Share :

Post a Comment