Tου Γιώργου Αρβανιτίδη*

O Νόμος 4738/2020 για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό ρύθμισης των οφειλών μέσω ενός «κλικ» στην πλατφόρμα (που μόνο ένα κλικ δεν είναι) έχει αποτύχει παταγωδώς, παρόλο που το ενδιαφέρον των οφειλετών είναι σημαντικό. Πρόκειται για… disaster story και παγκόσμιο παράδειγμα αποφυγής. Οι δυσλειτουργίες της πλατφόρμας είναι άπειρες και όλες εις βάρος των οφειλετών. Στους 100 οφειλέτες μόνο 20 θα πάρουν σύμβαση αναδιάρθρωσης. Και από αυτούς οι 7 θα μπορέσουν να ανταποκριθούν. Ενώ οι άλλοι δεν θα προχωρήσουν λόγω αδυναμίας να ανταποκριθούν στους όρους των λεόντειων συμβάσεων που καταρτίζουν οι τράπεζες. Παράλληλα, μόνο το 74% των αιτούντων είναι φυσικά πρόσωπα, κάτι που σημαίνει ότι η εταιρική επιχειρηματικότητα συνεχίζει να μη βρίσκει λύσεις στο πρόβλημα της υπερχρέωσης.

Τα κύρια προβλήματα οφείλονται στον χαμηλό βαθμό αποδοχής αιτήσεων, στις τράπεζες και τους λοιπούς χρηματοδοτικούς οργανισμούς που αρνήθηκαν να συμπράξουν σε προτεινόμενες ρυθμίσεις και στην αδιαφορία της κυβέρνησης προς τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων που αρνούνται να ρυθμίσουν τις οφειλές των δανειοληπτών.

Η εκτίμηση των ακινήτων θα πρέπει να γίνεται όπως ορίζει ο νόμος, με τις τιμές ΕΝΦΙΑ, και όχι οι τράπεζες να τα εκτιμούν στις τιμές εκείνες με τις οποίες και με τη δική τους εκτίμηση είχαν χορηγήσει τα δάνεια. Επιπλέον, οι τράπεζες θα πρέπει να προσμετράνε τόσο το οικογενειακό εισόδημα, όσο και τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία μόνο των οφειλετών και όχι και των εγγυητών, δημιουργώντας έτσι πλασματική εικόνα της περιουσιακής δυναμικής του οφειλέτη.

Η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους θα πρέπει, επιτέλους, να παρεμβαίνει και να ελέγχει τα υποβαλλόμενα στοιχεία από τους πιστωτές στην πλατφόρμα και στις συμβάσεις αναδιάρθρωσης των μηνιαίων δόσεων εξόφλησης, λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη, και να μην υπερβαίνουν τις δαπάνες διαβίωσης του.

Αν δεν τροποποιηθεί ο Νόμος 4738/2020 και δεν υποχρεωθούν οι τράπεζες να συμμετέχουν υποχρεωτικά στην αναγγελία των απαιτήσεών τους στις αιτήσεις που υποβάλλονται από τους οφειλέτες στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη ρύθμιση των οφειλών τους, τότε το 90% των υπερχρεωμένων θα οδηγηθεί στη πτώχευση ή τα περιουσιακά τους στοιχεία θα περιέλθουν, βιαίως, μέσω των πλειστηριασμών στα χέρια των τραπεζών. Αν η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους εξακολουθήσει να παρακολουθεί, εκ του μακρόθεν, χωρίς καμία παρέμβαση στις αυθαιρεσίες των τραπεζών, τότε ο σκοπός του νόμου θα παραμείνει ανεφάρμοστος.

Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι ένα νέο εφαρμόσιμο πλαίσιο προστασίας, με άμεσες διορθώσεις στο Ν.4738/2020, ώστε να λειτουργήσει ορθολογικά η ρύθμιση των οφειλών των φυσικών αλλά και των νομικών προσώπων.

Δεν συντρέχει κανένας λόγος για καμία τροπολογία που θα θίγει βάναυσα χιλιάδες δανειολήπτες. Οσο δε, ανεβαίνουν τα επιτόκια, με τις τράπεζες να αυξάνουν μόνο τα επιτόκια δανεισμού αυτόματα και τα επιτόκια καταθέσεων καθόλου, μπαίνουμε σε ένα νέο κύμα «κόκκινων» δανείων.

*Ο Γιώργος Αρβανιτίδης είναι βουλευτής Β΄ Θεσσαλονίκης, αν. γραμματέας Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, υπεύθυνος Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» 1/11/2022